Specialistische schoonmaak: een continue check van veiligheid

“Alles wat wij doen, begint met de vraag of we het veilig kunnen doen”, zegt Marcel stellig. “Zo niet, dan voeren we het werk niet uit. Veiligheid staat altijd voorop, van daaruit wordt alles bekeken. Dit meten we onder andere met een RI&E, een risico-inventarisatie en -evaluatie.

Daarbovenop doen we bij Vebego altijd TRA’s, taak risicoanalyses. Daarmee lichten we de individuele werkzaamheden uit en bekijken we de risico’s ervan. Bijvoorbeeld: is de machine waaraan we moeten werken wel veiliggesteld? Vervolgens bespreken we de eventuele maatregelen die nodig zijn om het werk veilig uit te kunnen voeren. Als blijkt dat dat niet kan, wordt het werk niet gedaan.”

‘Wij staan er in de eerste plaats voor onze collega’s’

In de veiligheid van zijn collega’s doet Marcel dan ook geen concessies: “We accepteren niet van klanten dat ze ons opjagen terwijl ze op hun horloge staan te kijken. Dan laten we letterlijk het werk uit onze handen vallen. Haast leidt namelijk tot fouten, en fouten leiden tot ongelukken. Wij doen ons werk veilig, of we doen het niet. We staan er niet alleen voor de klant, we staan er in de eerste plaats voor onze collega’s. Het blijft onze verantwoordelijkheid dat zij niet alleen op een plezierige manier werken, maar ook na elke werkdag weer veilig naar huis gaan.”

‘Ook als we alleen even een bakje koffie zijn gaan drinken, doen we opnieuw een LMRA’

“Als we het werk niet kunnen doen in deze omstandigheden, bekijken we uitgebreid wat er nodig is om het wél veilig te kunnen doen. Dat gaat heel ver. Zó ver, dat we zelfs bij alle werkzaamheden die we doen, steeds opnieuw een LMRA, een Last Minute Risico Analyse, doen. Ook als we alleen even weg zijn gelopen voor een bakje koffie.

We bekijken altijd of de omstandigheden zijn veranderd in de tijd dat we zijn weggeweest. Het kan zomaar zijn dat er iemand langs is geweest die een deel van een machine heeft geopend, waardoor het voor ons niet meer veilig is om daar te werken. Dat soort hele ‘basale’ dingen zitten er bij onze collega’s echt ingebakken. Constant bekijken we samen: Kan het nog? Zijn de omstandigheden veranderd? Gebeurt het veilig?”

Ook het borgen van die veiligheid verloopt volgens een strikt proces: “Voor alle werkzaamheden is er een werkvergunning. Daarin staan de zaken die wij moeten regelen, maar ook de zaken die de klant op orde moet hebben. Daarnaast werken we met een slotensysteem, waarin zowel de klant als wij een slot plaatsen op een machine. Pas als alle sloten verwijderd zijn, kan de machine ingeschakeld worden. Ook tikken we standaard risico’s af met PBM’s, persoonlijke beschermingsmiddelen. Dat gaat van simpele handschoenen, een helm en veiligheidsbril, tot aan hittebestendige kleding.”

‘Ik vind het niet verantwoord dat mijn collega’s daar acht uur per dag mee rondlopen’

Maar Marcel gaat graag verder dan de wettelijke voorschriften om echt verzekerd te zijn van de veiligheid van ‘zijn mensen’: “Binnenkort stappen we af van de standaard FFP3-maskers. Ik vind het niet verantwoord dat mijn collega’s daar acht uur per dag mee rondlopen. Dus gaan we over op een nieuwe standaard: een Airstreamhelm. De collega’s krijgen een kleine, lichtgewicht motor op hun rug, die gefilterde lucht in een helm blaast. Met een overdruksysteem komt de lucht er aan de onderkant uit, waardoor er nooit stof via de onderkant kan binnenkomen. We werken al met dit systeem bij specifieke taken bij specifieke klanten, maar nu maken we daar de standaard van voor elke collega, ongeacht wat voor werk hij of zij doet. Naar binnen lopen is helm op.”

Dan zijn er nog de locaties die vragen om het zware geschut: “We hebben één locatie waar een heel klein risico bestaat dat er warme as naar beneden komt, daar hebben de collega’s een ander protocol: zo dragen ze de zilveren hittebestendige kleding, schoenbescherming en handschoenen.”

‘Ik heb dan zelf ook mijn “fik-pak” aan, zoals ik dat altijd noem’

Ook Marcel draagt als Operationeel Manager die beschermingsmiddelen wanneer dat nodig is:  “Mijn dag begint met interne vergaderingen of een bezoek aan grote klanten. Dan kijk ik met mijn teamleiders waar ze hulp nodig hebben of waar ik kan bijsturen. Meestal loop ik dan ook een ronde door de hal. Voor een praatje met mijn collega’s op de vloer, een controleronde of een werkplekinspectie. Dan heb ik zelf ook mijn ‘fik-pak’ aan, zoal ik het altijd noem.”

Dat contact met de collega’s op de werkvloer is, naast de juiste middelen en materialen, ook het belangrijkste gereedschap om het werk veilig te houden, legt Marcel uit: “We hebben minimaal eens per maand een toolbox-meeting met onze collega’s. Daarin bespreken we de meest gangbare onderwerpen met elkaar. Veruit de meeste incidenten in de branche komen bijvoorbeeld door vallen en struikelen. Ook een reguliere schoonmaker kan van de trap af vallen omdat hij de reling niet vast had natuurlijk. Dus dat onderwerp komt bijvoorbeeld standaard voorbij, net als prikincidenten. Je kunt honderd keer zeggen ‘gebruik een tang’, maar het is heel menselijk om iets toch even snel op te pakken. Ook dat zit standaard in de toolbox.”

‘Het zijn simpele dingen die grote incidenten voorkomen’

“Daarnaast hebben we ook maatwerk-toolboxen. Stel je voor dat er een bijna-incident is, dan maken we daar een aparte toolbox over voor de hele groep. Zo voorkomen we dat we nog een keer tegen dat risico aanlopen. Een heel simpel voorbeeld: Je moet met een vorkheftruck door klapdeuren heen rijden, en net op dat moment loopt daar iemand aan de andere kant. Dan heb je dus een bijna-aanrijding. Dan maken we een toolbox die mensen laat weten dat je altijd even toetert als je door de deuren rijdt. Het zijn die simpele dingen die grote incidenten voorkomen. Collega’s tekenen vervolgens dat ze de toolbox hebben meegemaakt, zo borgen we continu de veiligheid op de werkvloer. En deze aanpak werkt: we hebben gelukkig al jaren geen echte incidenten meer gehad. Dat past dan weer volledig bij ons motto: We werken veilig, of we werken niet.”

Benieuwd hoe het is om in deze bijzondere tak van schoonmaak te werken? Lees dan hier Marcels eerdere blog: Mensenwerk in de industrie: expert in complexe schoonmaak.